Ziemia

Życie Wowy od najmłodszych lat naznaczone jest śmiercią. Już w przedszkolu urządza on pogrzeby owadom i gryzoniom. Gdy jako uczeń wyjeżdża na obóz, koledzy zabierają go nocą na cmentarz. To wtedy uświadamia sobie, że kiedyś umrze. Pierwszy prawdziwy grób wykopuje w wojsku, a po zakończeniu służby zatrudnia się w firmie przyrodniego brata, produkującej nagrobki i akcesoria pogrzebowe. Tam zaczyna profesjonalną i dynamiczną karierę „fachowca od śmierci”. W dodatku zakochuje się we współpracownicy, więc można powiedzieć, że całe jego życie toczy się na cmentarzu. To cmentarz zarówno dosłowny, jak i metaforyczny. Ziemia jest pełnym rozmachu literackim obrazem Rosji XXI wieku. Michaił Jelizarow plastycznie opisuje postsowiecką rzeczywistość i kreśli przy tym bezlitosny portret współczesnego Rosjanina: człowieka szczególnie niebezpiecznego, bo oswojonego ze śmiercią bardziej niż z życiem, który przemoc zawsze jest gotów ubrać w szaty wzniosłych filozoficznych analiz. Ta wydana dwa lata przed napaścią Rosji na Ukrainę próba zgłębienia rosyjskiego tanatosa – jak piszą o Ziemi krytycy – brzmi jak proroctwo. Michaił Jelizarow urodził się w 1973 roku w Iwano-Frankiwsku, dlatego zapewne – choć pisze w języku rosyjskim – perspektywa ukraińska jest wyraźnie widoczna w jego twórczości. Jego książki cieszą się dużą popularnością, zyskują uznanie krytyków, a zarazem budzą kontrowersje – nie przeszkodziło to jednak autorowi zdobyć licznych nagród i wyróżnień, w tym Rosyjskiego Bookera, którego otrzymał za powieść Bibliotekarz (wyd. polskie Muza, 2012). Gdy po latach milczenia opublikował Ziemię, okrzyknięto ją najlepszą książką w dorobku pisarza i przyznano mu za nią prestiżową nagrodę Narodowy Bestseller. Jelizarow jest również kompozytorem i wokalistą.