Żołnierze wyklęci

Po pierwszej wojnie światowej, po ponadstuletniej niewoli, Polska odzyskała suwerenność, a potem niepodległość. Był to wynik zarówno wyczekiwanego przez dziesięciolecia konfliktu zbrojnego między zaborcami, jak i działań samych Polaków. Jeszcze przed wybuchem wojny przywódcy dwóch najważniejszych obozów politycznych – tak zwanego niepodległościowego (Józef Piłsudski) i Narodowej Demokracji (Roman Dmowski) – wybrali odmienne orientacje. Józef Piłsudski, uważając, że w wypadku wojny należy przede wszystkim w jakichkolwiek granicach odbudować państwowość, sprzymierzył się z najsłabszym zaborcą – monarchią austro-węgierską. Odwrotnym torem szło rozumowanie Romana Dmowskiego. Upatrując głównego wroga polskości w ekspansywnym germanizmie, postanowił związać się z Rosją i Ententą, spodziewając się, że zwycięstwo koalicji przyniesie zjednoczenie ziem polskich, co w dalszej perspektywie otworzy kwestię niepodległości.